Evlenme ve Evlilik: Dursun Ali Türkmen’in Şâmil İslâm Ansiklopedisi’nde İslâmî Perspektifler

Evlenme ve Evlilik: İslâmî Perspektifler

Evlilik, insan hayatının dönüm noktalarından birini oluşturur ve toplumların temel yapı taşlarından biri olarak kabul edilir. İslâm dini, evliliği yalnızca bir hukuksal akit olarak değil, aynı zamanda bir sosyal sorumluluk, ahlaki bir yükümlülük ve ruhsal bir gereklilik olarak değerlendirir. Dursun Ali Türkmen’in Şâmil İslâm Ansiklopedisi’nde bu konuya dair sunduğu perspektifler, evliliğin İslâmî öğretiler çerçevesinde nasıl anlamlandırıldığını ve toplumsal hayatta ne kadar önem arz ettiğini detaylı bir şekilde açıklar.

Evliliğin Tanımı ve İslâmî Yeri

Evlilik, iki bireyin karşılıklı özgür iradeleriyle bir araya gelmesi, bir ailenin temellerinin atılması ve toplumsal rızkın paylaşılmasını sağlayan bir sözleşmedir. İslâm’da evlilik, sadece bireylerin değil, aynı zamanda toplumun da yararına bir müessese olarak görülmektedir. Kur’an-ı Kerim’de, "Evlenin, zira ben kıyamet günü sizin çokluğunuzla iftihar edeceğim." (Hadis-i Şerif) buyurulmaktadır. Bu ifade, evliliğin önemi ve teşvik edilişini açık bir şekilde ortaya koyar.

Evliliğin Amacı

İslâmî perspektiften evliliğin temel amaçlarını birkaç başlık altında toplayabiliriz:

1. Neslin Korunması: Evlilik, sağlıklı bir neslin yetişmesini sağlamak ve aile yapısını korumak amacıyla önemli bir rol oynar. Dinî ve ahlaki değerlerin gelecek kuşaklara aktarılmasında etkili bir araçtır.

2. Toplumsal Dengenin Sağlanması: Evlilik, bireyler arasındaki sosyal bağları güçlendirir ve toplumda istikrarı teşvik eder. Aile, sosyal yapı içinde önemli bir dayanışma birimidir.

3. Duygusal ve Ruhsal Yetersizliğin Giderilmesi: İslâm, insanın yalnızlık hissini giderecek, duygusal ve fiziksel ihtiyaçlarını karşılayacak bir birliktelik olan evliliği teşvik eder. "Kadınlar, sizin için bir giydirme (örtü)dir; siz de onlara bir giydirme (örtü)siniz." (Kur’an, Bakara 187) ayeti, evlilikte karşılıklı destek ve tamamlayıcılığı vurgular.

Evlilikte İslâmî İlkeler

Evliliğin İslâmî anlayış içerisinde öncelikli olarak göz önünde bulundurulması gereken bazı ilkeler bulunmaktadır:

1. Karşılıklı Rıza: Evlilikte her iki tarafın rızası esastır. Zorla yapılan evlilikler, İslâmî öğretilerle örtüşmez.

2. Eşitlik ve Adalet: İslâm, eşler arasında eşit bir ilişki kurmayı teşvik eder. Eşlerin birbirine karşı sorumlulukları ve hakları bulunmaktadır. Kocasının hukukuna uygun davranma, kadının İslâm’daki yeridir.

3. Sosyal ve Ahlaki Sorumluluk: Eşlerin birbirlerine karşı saygı ve sevgi göstererek yükümlülüklerini yerine getirmesi önemlidir. Aile içindeki ortamın huzurlu ve sağlıklı olması, olumlu bir toplumsal yapı için gereklidir.

Evlilikte Sıkıntılar ve Çözüm Yolları

Evlilik, zorluklarla dolu bir yolculuk olabilir. İslâm, ilişkilerde sıkıntılar yaşandığında çözüm yolları sunar. Eşler arasındaki problemlerin çözümünde, sabır, sevgi ve anlayış gösterilmesi teşvik edilir. Gerekirse aile büyükleri devreye sokularak arabuluculuk yapabilir. "Ve eğer eşler arasında bir ihtilaf hasıl olursa, aralarına bir hakem tayin etmek icap eder." (Kur’an, Nisa 35) ayeti, bu durumda izlenmesi gereken yolu göstermektedir.

Evlilik, İslam kültüründe sadece bireysel seviyede bir bağ yaratmakla kalmaz, aynı zamanda kolektif bir sosyal sorumluluk ortaya koyar. Dursun Ali Türkmen’in Şâmil İslâm Ansiklopedisi’nde yer alan bilgiler, evliliğin hem dini hem de sosyal perspektiften önemini göstermektedir. Evlilik, sadece ruhsal bir ihtiyaç değil, aynı zamanda toplumsal bir yükümlülüktür; bu yüzden bireyler arası dayanışmanın, sevginin ve saygının ön planda tutulması gerekmektedir. İslâm’ın ruhuna uygun bir evlilik, hem şahıs hem de toplum için barış ve huzur ortamı sağlamaktadır.

Evlenme ve evlilik, İslam toplumu için hem bireysel hem de toplumsal bir önem taşımaktadır. Dursun Ali Türkmen’in Şâmil İslâm Ansiklopedisi’nde bu konu, İslâmî perspektiften ele alınarak çeşitli boyutlarıyla incelenmektedir. Öncelikle, evlilik, toplumdaki bireylerin birbirleriyle olan ilişkilerinin temel taşlarından biridir. İslâm, bu ilişkiyi kutsal bir bağ olarak görmekte ve evliliği teşvik etmektedir.

Aile, insan topluluklarının en küçük yapı taşıdır ve İslâm, ailenin önemini vurgulayarak aile içindeki ilişkilerin sağlıklı bir yapıda sürdürülmesini önerir. Evlilik, sadece bireyler arasında değil, aynı zamanda iki aile arasında da bir bağ oluşturur. Bu bakımdan, evlilik sadece romantik bir birliktelik değil, aynı zamanda sosyal bir sorumluluk ve toplumsal düzenin temelini oluşturur.

İslâmda evlilikteki başka bir önemli unsur, görüşmeleri ve onay süreçlerini içeren nikah akdidir. İslam, evlilik sözleşmesinin karşılıklı rıza ile yapılmasını öngörür. Bu rıza, hem erkek hem de kadın için geçerli olup, evliliğin sağlıklı bir temele oturmasını sağlar. Ayrıca, evlilik akdinin hukuki bir nitelik taşımadığı ve dini bakımdan da önem taşıdığı belirtilmelidir.

Evliliklerin sağlıklı bir şekilde sürdürülmesini sağlamak için İslâm, doğru olan kapasite ve sorumlulukları göz önünde bulundurmayı teşvik eder. Eşlerin birbirine karşı olan yükümlülükleri, saygı, sevgi ve destek gibi değerleri içerir. Bu değerler, evliliğin her iki tarafı için de mutluluğu artıracak ve çatışmaların önlenmesinde yardımcı olacaktır.

Dursun Ali Türkmen, evliliğin farklı kültürel ve sosyal bağlamlarda nasıl değerlendirildiğine de dikkat çeker. İslâm kültürlerinde evlilik, farklı sosyal normlar ve geleneklerle şekillenmiş ve bu da evliliğin dinamik bir yapı kazanmasına yol açmıştır. Bu bağlamda, evlilik, İslâm’ın temel öğretilerine dayanarak çeşitli şekillerde gerçekleştirilirken, yerel geleneklerin etkisini de yansıtır.

Evlilikte anlaşmazlıkların önlenmesi ve çözülmesi, toplum içinde barışın ve huzurun sağlanması açısından oldukça önemlidir. İslâm, anlaşmazlık durumlarında taraflar arasında arabuluculuk yapılmasını önerir ve bu tür durumların sağduyu ile üstesinden gelinmesini teşvik eder. Böylece, evlilik birliği sağlıklı bir şekilde devam ettirilebilir.

evlilik ve aile hayatının güçlendirilmesi, bireylerin ruhsal ve fiziksel sağlığı üzerinde olumlu etkiler yaratır. İslâm, bireylerin hoşnut ve mutluluğunu gözetirken, aile yapısını da güçlü tutmayı hedefler. Bu yönleriyle evlenme ve evlilik, sadece sosyal bir yapı değil, aynı zamanda bireylerin kişisel gelişimine katkı sağlayan bir süreçtir.